چرا کودکان دندان اضافه دارند؟
بیشتر کودکان بیست دندان شیری دارند اما در درصدی کمی از آنها دندان اضافی نیز رشد میکند. اگر دائما دندانهای کودک را نشمارید و ظاهر هر دندان در دهان کودک را بررسی نکنید، اصلا متوجه وجود دندان اضافه نمیشوید. اغلب دندانپزشک کودک وجود دندان اضافی در کودک شما را کشف میکند.
چرا دندان اضافی میروید؟ چند نظریه درباره علت رویش دندان اضافی وجود دارد که از جمله آنها عبارتند از:
بیماری یا سندرم ژنتیکی گزارشی که در Journal of Conservative Dentistry منتشر شد نشان داد که به طور کلی دندان اضافی با سندرمها یا بیماریها مرتبط است. این وضعیتها شامل سندرم گاردنر، سندرم الر – دنلوس، سندرم اندرسون – فابری و نیز لب شکری (cleft lip ) است. دکتر میلان کاکریا در فلوریدا با این نظریه که دندان اضافی به علت ناهنجاریهای ژنتیکی اتفاق می افتد موافق است اما گاهی اوقات بیمارانی با دندان اضافی دارد که هیچ سندرم ژنتیکی مشخصی ندارند. نظریه تقسیم شدن ریشه دندان در این تئوری اعتقاد بر این است که در حین رشد اولیه دندان، تیغه دندانی یا همان دنتال لامینا (dental lamina) تقسیم شده و دو دندان به جای یک دندان ایجاد میکند. پر کاری دنتال لامینا دنتال لامینا باید پس از تشکیل تاج دندان دائمی، مرگ سلولی را تجربه کند. اگر این مرگ سلولی درست اتفاق نیفتد، تصور میشود سلولهای اضافی دنتال لامینا ممکن است دندان اضافی تشکیل دهند.
محیط
نظریه محبوب دیگر در این زمینه این است که فاکتورهای محیطی ممکن است موجب دندان اضافی شوند. اما این فاکتورها شناسایی نشده اند و تحقیقات بیشتری برای مشخص کردن آنها وجود دارد. در برخی موارد هیچ دلیل آشکاری برای این وضعیت دیده نمیشود.
دندان اضافی در کجا ایجاد میشود
طبق مقاله دکتر هورن، دندان اضافی میتواند در هر جایی در قوس دندانی بیرون بزند اما معمولا این دندانها در قوس بالایی (فک فوقانی) دیده میشوند و ممکن است از لثه خارج شده و یا اصلا از لثه بیرون نزنند. جایگاه بعدی که رویش دندان اضافی در آن متداول است، مولر چهارم فک پایینی است که اغلب بر دندان عقل تاثیر میگذارد. بیشتر مواقع این دندان اضافی در فک نهفته است و در تصاویر پرتوی ایکس شناسایی میشود.
مشکلات احتمالی
دندان اضافی اگر درمان نشده رها شود ممکن است مسائل جدی ایجاد نماید از جمله بهم ریختگی دندانها. دندان اضافی چون فضا را در فک اشغال میکنند، موجب بهم ریختگی ردیف دندانها شده و در برخی موارد وضعیتی ایجاد میکند که دندانهای طبیعیِ دیگر از جای خود رانده میشوند که این حالت برای طول عمر آنها زیان بخش بوده و حاصل کار آسیب لثه یا پوسیدگی دنداناست.
دکتر کاکریا میگوید در برخی شرایط نیز دندان اضافی ممکن است در استخوان زیر دندان طبیعی گیر کند و موجب آسیب به ریشه شود. دندان اضافی ممکن است بیرون زدن دندانهای اطراف را کند کرده و یا کیست ایجاد نماید.
دندان اضافی به عنوان عامل بالقوه مال اکولژن (ردیف نبودن دندانها) به شمار می آید. مال اکولژن میتواند علائم زیر را ایجاد کند:
- ظاهر غیر طبیعی صورت
- مشکل در جویدن
- مشکلات تکلم
- تنفس دهانی
درمان
طبق نظر دکتر کاکریا در بیشتر موارد دندان اضافی خارج میشود. چون هر مورد منحصر به فرد است باید پیش از درمان، معاینه انجام شود. در برخی موارد ممکن است دندان اضافی در جایی قرار داشته باشد که دندان طبیعی به صورت مادرزادی وجود ندارد بنابراین تلاش میشود از دندان اضافی استفاده شود.
به جای وحشت، دست به کار شوید
توصیه میشود اگر متوجه دندان اضافی در دهان خود یا کودکتان شدید، به دندانپزشک مراجعه کنید. ارتودنتیست آموزش ویژه دیده تا بتواند برنامه مناسب درمانی برای شما در نظر بگیرد. یادتان باشد ارتودنتیست به فکر حل مشکل شما و سلامت و زیبایی دهان و دندان شما است. مشکل هر چه زودتر شناسایی و درمان شود، شانس بیشتری برای جلوگیری از مشکلات هزینه بر و دردناک وجود دارد.