روند پیشرفت براکت های ارتودنسی از گذشته تا کنون
براکت های ارتودنسی یکی از مهمترین عناصر و وسایل در ارتودنسی هستند یا به عبارتی دیگر آنها از جمله ابزار مهم و کمکی برای سیم ها در ارتودنسی بوده اند .
براکت های ارتودنسی طبقه بندی شده اند و مطابق با سایز بزرگ ، کوچک و اولترامینی دسته بندی شده اند.
۱ – پس از بررسی اجمالی تاریخ اولین جستجو از نظر علمی برای ارتودنسی و حرکت دندان درمی یابیم که در سال ۱۷۲۸ یک دندانپزشک فرانسوی به نام pierre ( پیرفوچرد fauchard
از یک باند فلزی و سوراخ سوراخ که به شکل قوس در آمده بود استفاده کرد .
پیر فوچرد این باند را از یکی از سایت ها انتخاب کرد و فقط باکمی تغییرات آنرا بهبود بخشید .
او بعدا و خیلی زود به این نتیجه رسید که کنترل و چرخش در این باند قوسی شکل بسیار ناکافی است .
۲ – در سال ۱۸۶۰ norman kingsely لنگرگاه پشت سری را معرفی کرد و سپس مقاله ای در خصوص ناهنجارهای دهان و دندان منتشر کرد .
همچنین او از کشیدن دندان در موقع درمان ارتودنسی که موضوع بحث برانگیز در آن زمان بود دفاع کرد .
ایده متعالی در نظر گرفته شده kingsely بزرگترین فکر بکر در ارتودنسی زمان او بود .
۳- EDWARD HARTLY انگلیسی برای سومین نفر در قرن گذشته پا به عرصه ارتودنسی گذاشت و این درمان را تحت سلطه خودش قرار داد .
او مانند پدر ارتودنسی مدرن توانست عملکرد زاویه را بشناسد .
در قرن بیستم EDWARD HARTLEY اولین طبقه بندی ساده را از سیستم بهم ریختگی دندان بعمل آورد و وسیله آرچ وایر را معرفی نمود .
در سال ۱۹۱۰ زاویه ، لوله ، سنجاق و همه وسایل طراحی شده در ارتودنسی از طلا و پلاتین ساخته شده و بصورت باند یا نوار فایل (ضمیمه ) برای اغلب دندان ها بکار برده می شدند .
اما این دستگاه ها ضررها و معایب زیادی داشتند ، استفاده از آنها دشوار بود و ارتودنتیست ها نمی توانستند با اطمینان از طریق دندان ها به ریشه نیرو وارد کرده و آنها را در جهت درست به حرکت وادار کنند .
به همین خاطر بود که تغییر موقعیت و کنترل چرخش با این وسایل غیر ممکن بود .
ادوارد انگل یک وسیله ایدآل و کارآمد و مدرن به ارتودنسی معرفی کرد .
این وسیله نیروهای مداوم را در جهت دلخواه و درست به دندان ها و ریشه آنها منتقل می کرد .
این دستگاه ظریف و دقیق ” براکت ” نامیده شد.
براکت های ارتودنسی
اولین براکت های ارتودنسی از طلا ساخته شده بودند. به خاطر اینکه از نرمی طلا و تمایل آن به شکل پذیری آسان ، تبدیل شدن به دوک ، انسداد نیروهای تولید شده و شریان بند استفاده می شد .
براکت یا قلاب به وسیله سیم ارتودنسی ( آرچ وایر ) به دندان متصل شده و نیروی های لازم را به ریشه دندان منتقل می کرد .
اما این وسیله به طور ناگهانی رشد کامل و بهاری خود را انجام نداد و به آرامی و با چند تکرار و وقفه تکامل یافت .
ارچ وایر نیز وسیله ای بود مجاز برای حرکت دندان ها در همه جهات .
اما انجام دادن چرخش دندان ها در آن زمان هنوز هم بسیار دشوار بود .
سیم ارتودنسی (آرچ وایر) وسیله ای بود که برای عملکرد درمان بدون کشیدن دندان طراحی شده بود و این وسیله ای بود که برای نیازهای آن قرن عرضه شده بود.
۴ – اثر ، اعتبار و نفوذ زاویا برای سالها ادامه یافت ، تا زمانی که دانشجو ی آنگل به نام Charles H Tweed با داشتن شجاعت کافی ، واقعیت به چالش کشیدن زوایا را بدون طرح کشیدن دندان مطرح کرد .
او یک ایده مهم از کاربرد لنگرگاه و همچنین یک بخش مهم از درمان ارتودنسی را معرفی کرد.
ادوارد آنگل در اوت ۱۹۳۰ چشم از جهان فرو بست .
دانشجوی او کار را به بهترین نحوه ممکن و بطور کامل تا آنجایی که امکانات آن زمان اجازه می داد به نتیجه مطلوب رسانید .
۵ – در سال ۱۹۵۵ Levern Merrifield یکی از افراد خانواده Tweed که دانشجو ی درخشانی بود ابزار ی را برای بهبود و پیشرفت وسیله آرچ وایر معرفی کرد .او راه آسانتری را برای کار کردن و استفاده از سیم ارتودنسی پیشنهاد کرد .
۶ – Paul Begg نیز کار را ادامه داد و به بررسی دیدگاه های گذشته از ابزار ارتودنسی پرداخت .
او مفهوم درست نظریه کشیدن دندان را در ارتودنسی تشخیص داد و آنرا پذیرفت .
همچنین او استفاده از سیم قوس دار گرد را در درمان ارتودنسی ضروری دانست .
تکنیک Begg به وسیله زاویه روبان از کنترباس معرفی شد اما با شکاف جهت دارعمودی نسبت به لثه .
۷ – در سال ۱۹۷۰ Lawrence Andrews در کوشش به از بین بردن احتیاج به سیم قوس دار خم ، تلاش کرد سیم مستقیم را توسعه دهد .
مفهوم این وسیله ی پشت سری این بود که حرکت براکت دندان را در جهت دلخواه قرار دهد .
۸ – Ronald Roth نیز سهمی به سزا در سیر تکاملی براکت های ارتودنسی داشت .
راث سعی کرد اجتناب کند از مشکلات و توصیه کرد که تنها یک وسیله استفاده شود که شامل حداقل یک سیستم شماره براکت های ارتودنسی برای هر دومورد کشیدن و نکشیدن دندان در ارتودنسی باشد .
این سیستم آغازی بود برای نسل دوم براکت های ارتودنسی
انواع براکت های ارتودنسی
براکت های فلزی SS
اغلب براکت ها یی که در حال حاضر استفاده می شوند ساخته شده اند از آستنیتی ، استنلس استیل که حاوی ۱۸ درصد کروم و ۸ درصد نیکل است .
براکت SS اغلب مشخصات اساسی را که از یک براکت انتظار می رود دارا است .
این براکت ها مقاوم به انواع خوردگی ، بهداشتی و مقرون به صرفه می باشند .
صاحبان این نوع براکت مهمترین خصوصیات یک براکت را که داری دو خصوصیت زیبایی و مقاومت است دارا می باشند .
براکت پلاستیکی
براکت های ارتودنسی پلاستیکی در ابتدا از پلی کربنات و پودر قالب ریزی پلاستیک (طلق شیشه ای ) ساخته شده بودند.
این براکت ها نتوانستند برای مدتی طولانی کارمفیدی را انجام دهند به خاطر اینکه بی رنگ نبودند ، شکنندگی داشتند و دندان را تحت فشار قرار نمی دادند .
همچنین مقدار زیادی از انرژی در سیم صرف انحراف براکت ها می شد به همین خاطر به اندازه ناچیزی به سیم قوس دار و شکاف ، نیرو منتقل می شد .
از این رو با استفاده از براکت های ارتودنسی پلاستیکی نیرویی به دندان انتقال نمی یافت .
به همین دلیل می باید به دنبال راهی برای برطرف کردن معایب براکت های پلاستیکی گشت .
براکت های پلاستیکی باید تقویت می شدند. به وسیله درج کردن شکاف استنلس استیل ( فولاد ضد زنگ ) اصطکاک به حداقل ممکن می رسید .
بنابراین در این نوع براکت های ارتودنسی تغییرات لازم صورت گرفت .
براکت های سرامیکی
این براکت ها برای استفاده بالینی مناسب هستند به خاطر اینکه آنها ثبات رنگ دارند ، اصطکاک کمتر و دارای ساختاری درست هستند علاوه براین نسبت به انتقال نیروهای ارتودنسی بدون تحریف می باشند .
براکت ها ی سرامیکی ظریف هستند و جایگزینی برای براکت های پلاستیکی می باشند این براکت ها در اغلب موارد انتخاب اول متخصص ارتودنسی برای شما است.
مزیت و معایب براکت های سرامیکی
مزیت براکت های سرامیکی :
- رنگ عالی
- ماندگاری
- مقاومت در برابر لکه گیری
- سازگاری با هر فرد
- سفتی و سختی
از جمله مزیت های بارز براکت های سرامیکی هستند.
معایب براکت های سرامیکی:
- گرایش به شکستگی ( در حین پیچش و اوج حرکت یا حرکت شدید )
- سایش مینا ی دندان در حین انجام روش دی باند
طرح نو برای براکت سرامیکی
یک طرح نو از براکت سرامیکی در واقع طرحی برگرفته از جانب طرح تقویت فلز از براکت پلاستیکی می باشد که در شکاف فلز ثبت شده است .
در براکت سرامیکی هدف اصلی کاهش اصطکاک بین براکت و سیم می باشد .
یکی دیگر از ویژگی های این وسیله آسان بودن انجام دی باند از طریق نسخه های عمودی و ردیف خطی در قرار دادن پایگاه براکت است .
سطح اصلاح استفاده از براکت فو تو کاتالیستی اکسید تیتانیوم
براکت ارتودنسی پوشش داده شده با فوتوکالیستی اکسید تیتانیوم ” ضد چسبندگی ” در برابر اثر اسید فیلوس می باشد .
براکت های پوشش دار در مقایسه با براکت بدون پوشش دارای برتری خاصی است .
سایز و اندازه براکت پوشش داده شده با TIO( 2)در مقایسه با براکت بدون پوشش کمتر می باشد .
علاوه براین TIO( 2 ) دارای اثر ضد باکتری برای پوشش براکت بوده و از پوسیدگی دندان در اثر تماس جلوگیری می کند .
انواع براکت های ارتودنسی
امروزه با پیشرفت سریعی که ابزارهای ارتودنسی در سال های اخیر داشته اند می توانیم شاهد انواع براکت های مختلف در حیطه این درمان باشیم .
براکت های ارتودنسی از نظر ماده سازنده
ماده سازنده براکت ها ی ارتودنسی :
- براکت ها ساخته شده از مواد بهداشتی
- غیر سمی و مقاوم به خوردگی
- مقاوم در برابر نیروهای وارده توسط سیم
- زیبا و غیر قابل نفوذ در برابر آب
- تغییر رنگ ندادن به وسیله مایعات
- داشتن حداقل اصطکاک و سایش سیم
- این براکت ها به سه دسته تقسیم می شوند که عبارتند از :
- سرامیکی
- فلزی ( طلا ، استنلس استیل ، تیتانیوم ، کبالت ، کروم ، کامپوزیت )
- پلاستیکی
البته براکت های دیمون و براکت های لینگوال از نظر اتصال به دندان دارای تکنیک متفاوت با دیگر براکت ها می باشند .