مکیدن انگشت شست در کودکان
مکیدن انگشت شست یک رفتارشناخته شده در انسان و برخی از پستانداران دیگراست. این حالت معمولا شامل قرار دادن انگشت شست به دهان و تکرار منظم آن است.
همچنین این عادت می تواند با هر تکه پوست در دسترس کودک مانند انگشت شست پا شست دست و یا هرکدام از انگشتان دست انجام شود که به عنوان آرام بخش و تسکین دهنده برای کودک عمل می کند .
در هنگام تولد یک کودک به طور ناخودآگاه هر چیزی را که در دهان او قرار بدهیم می مکد .
رفلکس مکیدن غریزی بوده و مسئول تغذیه با شیر مادر است ، نوزادان به وسیله این عادت نه تنها می توانند تغذیه کنند بلکه مقدار زیادی از لذت ، آسایش و گرما را نیز بدست می آورند .
علاوه بر آن سونوگرافی اسکن نشان داده است که مکیدن انگشت شست می تواند قبل از تولد کودک و در حالت جنینی او شروع شده باشد .
با بزرگتر شدن کودک این رفتار در طول زمان شروع به تغییر کرده و مکیدن انگشت شست به طور کلی با بالا رفتن سن کودک متوقف می شود .
اما در برخی از کودکان که هنوز این عادت را در خود حفظ کرده اند مکیدن انگشت شست ممکن است باعث بروز مشکلات شدید دندان شود .
اکثر دندان پزشکان ترک عادت مکیدن انگشت را به محض جوانه زدن دندان ها و به منظور جلوگیری از عواقب ناشی از آن در اسرع وقت توصیه می کنند .
گرچه طبق مطالعات بالینی متخصصین دریافته اند که آثار مخرب عادت مکیدن انگشت تا حدود سن پنج سالگی کودک و قبل از ظاهر شدن دندان های دائمی قابل برگشت است .
این عادت ممکن است در اثر اختلالات روانی و یا تداوم عادت مکیدن انگشت از قبل باشد .
بروز مشکلات دندانی در اثرمکیدن انگشت شست
اکثر کودکان مکیدن شست ، پستانک و یا اشیاء دیگر را خود به خود بین ۲ الی ۴ سالگی با کمک والدین متوقف می کنند .
توقف مکیدن انگشت و سایر اشیاء مکیدنی تا قبل از سن پنج سالگی هیچ آسیب جدی به فک یا ظهور دندان های دائمی وارد نمی آورد .
تنها زمانی والدین باید نگران باشند که فرزند آنها بین ۶ تا ۸ سال سن دارد و هنوز این عادت را ترک نکرده است .
در این زمان ممکن است به خاطر فشاری که توسط مکیدن انگشت شست به دهان وارد می آید حفره دهان تغییر شکل دهد و بر روی کام قوسی بالا تاثیر گذارد .
گذشته از جنبه های فیزیکی مخرب مکیدن انگشت شست همچنین خطرات دیگری که متاسفانه امروزه در تمام سنین دیده شده وجود دارد ، خطر ابتلا به عفونت و بیماری های مسری یکی دیگر از مضرات مکیدن اشیاء و انگشتان دست یا پا است .
توجه به این واقعیت ساده است که شست غیراستریل بوده و مکیدن گاه و بی گاه آن ممکن است باعث ورود عفونت به دهان شود .
همچنین در این عادت بسیاری از مفاهیم اجتماعی پوشیده شده است .
برخی از کودکان در این خصوص مشکلات اجتماعی را تجربه کرده اند و برخی نیز با همسالان خود درگیر شده اند و مورد تمسخر واقع شده اند .
متلک هایی که کودکان توسط گروه همسالان خود می شنوند ممکن است تولید استرس روانی و ترد آنها از گروه شود .
برای جلوگیری از مکیدن انگشت برخی از والدین مزه انگشت و یا مواد ی که کودک در دهان خود می گذارد تغییر می دهند و تلخ یا تند می کنند .
کمک به ترک عادت مکیدن انگشت شست در کودکان
برای جلوگیری از این عادت والدین بهتر است نکات زیر را در نظر بگیرند .
- از سرزنش کردن کودک درهمان لحظه مکیدن اجتناب کنید .
- اگر احساس می کنید کودکتان انگشت خود را هنگامی که مضطرب است و احساس نا امنی می کند می مکد تمرکزتان را روی علت اضطراب او قرار دهید .
- به فکر انتخاب وسیله ای برای متوقف کردن مکیدن انگشت باشید .
- برای ترک مکیدن جایزه تعیین کنید .
- از دندانپزشک کودکتان در این باره راهنمایی بگیرید .
- پانسمان کردن انگشت کودک و دستکش در شب نیز در برخی کودکان موثر واقع می شود .
عوارض ناشی از مکیدن شست
مکیدن انگشت شست بعد از ظهور دندان های دائمی باعث بروز مشکلات جدی در دندان ها ، فک بالا و پایین ، لثه و ناهنجاری فک می شود . (مطالعه شود: عوارض جراحی فک)
بروز این ناهنجاری ها در کودک والدین را ناچار می کند که از یک متخصص ارتودنسی برای حل مشکل فرزندشان کمک بگیرند .
فاصله و فضای باز بین فک بالا و پایین هنگام جفت شدن دندان ها نیز از اثرات زیان بار مکیدن انگشت شست در کودکان بالای چهار سال است .
جلو آمدگی دندان های ردیف بالا و عقب ماندگی دندان های ردیف پایین را هم به مکیدن انگشت و یا اشیاء دیگر نسبت دهید .
از این رو بهتر است والدین در سنین ۶ تا ۹ سالگی حتما با یک ارتودنتیست ملاقات داشته باشند.
تاثیر مکیدن انگشت شست و تغییرات فکی
مکیدن انگشت باعث بروز برخی تغییرات فکی و دندانی در کودک می شود .
صدمات ناشی از مکیدن انگشت بستگی به طول ، مدت ، شدت و میزان تکرار این عادت در شبانه روز دارد .
همچنین طرز قرار گرفتن انگشت در دهان نیز در بروز تغییرات فکی دندانی ممکن است متفاوت باشد .
این تغییرات عبارتند از :
- اپن بایت قدامی
- کراس بایت خلفی
- اورجت دندانی
اپن بایت قدامی به این معنا است که هنگامی که کودک دندان هایش را روی هم می گذارد ردیف دندان های بالا و پایین به هم نمی رسند و هم پوشانی عمودی ندارند .
کراس بایت خلفی به این معنا است که قوس دندانی فک بالا تنگ شده و دندان های آسیای بالا و پایین کودک به خوبی با هم جفت نمی شوند .
اورجت دندانی به معنا ی جلو بودن دندان های بالا است زمانی که دندان های فک بالا جلوتر از مرز عادی تماس با دندان های فک پایین قرار می گیرند و انطباق نامناسب دندان های عقبی و نابرابری در رشد فک را اورجت دندانی می گویند .
اورجت ، مال اکلوژن و نامرتبی دندان ها است و بوسیله تشخیص زود هنگام به طور موثری قابل درمان است .
اگر دندان های کودک شما قبل ازظهور دندان های دائمی توسط یک ارتودنتیست معاینه و ارزیابی شود اورجت به آسانی درمان می شود و بیرون آمدن دندان های دائمی کودک شما تحت نظر متخصص ارتودنسی هدایت شده و روند رشد طبیعی را به خوبی طی می کند .