نیروهایی که دندان ها را حرکت می دهند
در حالی که این مقاله را میخوانید، نیروهای گوناگونی به دندانهای شما فشار وارد میکنند. احتمالا همین الان زبان شما کمی بر پشت دندان های جلویی فک پایین و داخل لبهایتان بر دندانهای جلویی تان تکیه کرده است. آیا میدانید همین دو نیروی مذبور همراه با نیروهای دیگر که به آنها اشاره میکنیم، میتوانند بر کیفیت و زیبایی لبخند شما تاثیر بگذارند. در اینجا با برخی از نیروهایی که دائما بر دندانها وارد میشوند و نحوه تاثیر آنها آشنا میشوید و متوجه میشوید آیا این نیروها بر لبخند شما تاثیر منفی دارند یا خیر.
نیروهایی که دائما میخواهند دندانهای ما را حرکت دهند
همان طور که پیش تر گفتیم، لبها دندانها را به عقب دهان هل میدهند در حالی که زبان آنها را به جلو میراند و در نهایت توازنی بین این دو نیرو ایجاد میشود که به عنوان “موقعیت خنثی” شناخته میشود.
در حالت عادی این نیروها خوب و مفیدند. مثلا این نیروها کمک میکنند دندانها در قوس دندانی متقارن قرار بگیرند. این نیروها همچنین کمک میکنند دندانهای جلویی فک پایین دندان های دائمی که به جای دندان های شیری بیرون میزنند، در جای درست خود قرار بگیرند.
با این حال اگر این نیروها از تعادل خارج شوند، ممکن است دندان را به موقعیت نامناسب برانند.
عادات زبان
آیا میدانید که هر فردی در حالت عادی بیش از ۲۰۰۰ مرتبه در روز بلع انجام میدهد! اگر همین الان بلع را در دهانتان انجام دهید متوجه میشوید که هنگام بلع زبان به دندانهای جلویی فک بالا فشار وارد میکند. مادامی که این فشار به دندانهای جلویی بیش از حد نباشد، همه چیز مرتب و بدون اشکال پیش میرود اما در برخی افراد عادت زبانی نامتعارفی وجود دارد به این صورت که دائما زبانشان را بین دندانهایشان نگه میدارند یا هنگام بلع بیش از حد زبان را به دندانهای جلویی می فشارند.
عادات لب
نیروهایی که لب به دندانهایتان وارد میکند، در برخی حالات ممکن است مسئله ساز باشد. یکی از این عادات نامناسب قرار دادن لب پایین در پشت دندانهای بالایی است. این عادت به خصوص در خردسالان و افراد بزرگسالی که هنگام اضطراب یا ناراحتی لبهایشان را زیاد گاز میگیرند، متداول است.
فرنوم لبی
فرنوم لبی یکی از عوامل ایجاد فاصله بین دو دندان جلویی بالا به خصوص پس از صاف و ردیف کردن دندانها با براکت است. به همین علت برخی افراد تحت عمل فرنکتومی قرار میگیرند تا بخشی از فرنوم لبی شان برداشته شود.
نیروهایی که از سمت دندانها اعمال میشود
دندانهای دیگر نیز ممکن است عامل حرکت دندان شوند. در حالت عادی هنگامی که دندانهایتان را جفت میکنید (بایت)، دندانهای دو فک مقابل بر روی هم قرار میگیرند و در موقعیت خنثی به هم تکیه میکنند. این حالت را اکلوژن مرکزی میگویند. در حالت طبیعی دندانهای بالایی در مقابل دندانهای پایینی قرار میگیرند و آنها را در جای خود نگه میدارند اما هنگامی که یک دندان را از دست میدهید، اتفاقات دیگری رخ میدهد.
هنگامی که جای یک دندان خالی میشود، دندانها حرکت میکنند تا جای خالی را پر کنند. دندان فک مقابل که روی آن قرار میگرفت از جای خود کمی بیشتر بیرون میزند و دندانهای مجاور دندان از دست رفته به سمت فضای خالی کج میشوند. برای مثال اگر دندانی را در فک پایین از دست بدهید، دندان مقابل آن در فک بالا شروع میکند به بیرون آمدن (و در نتیجه بلندتر شدن) تا جای خالی را بگیرد و دندانهای مجاور آن نیز به سمت فضای خالی ایجاد شده خم میشوند چون دیگر نیرویی وجود ندارد که جلوی آنها را بگیرد.
برخی از عادات از جمله فشردن دندانها به هم و دندان قروچه نیز میتوانند باعث حرکت دندانها شوند.
نیروی دیگری که میتواند دندانها را حرکت دهد در کتاب “Ten Cate’s Oral Histology ” توضیح داده شده است. در این کتاب از رانده شدن دندانهای عقبی به سمت جلو به مقدار خیلی کم، سخن به میان آمده است که به تدریج باعث میشود با افزایش سن دندانها به سمت جلو حرکت کنند.
نتیجه
همان طور که می بینید، نیروهای گوناگون در جهات مختلف دائما بر دندانها وارد میشوند و باعث حرکت آنها میشوند. علاوه بر نیروهای داخلی که از خود بدن نشات میگیرند، نیروهای خارجی مانند براکت، سیگار یا ابزارهای موسیقی نیز میتوانند به دندانها نیرو وارد کنند.