درآمدن دندان اضافی
دندان اضافی چیست؟
هایپردنت یا هایپردنتی (Hyperdontia ) به رویش دندان اضافی که در حالت عادی نباید وجود داشته باشد، گفته می‌شود. در حالت طبیعی تعداد دندانهای شیری ۲۰ عدد و تعداد دندانهای دائمی ۳۲ عدد است. دندانهای شیری به دندانهای اولیه گفته می‌شود که از زمان نوزادی شروع به رویش و بیرون زدن از لثه می‌کنند و در سنین مدرسه به تدریج افتاده و با دندانهای دائمی جایگزین می‌شوند. معمولاً در سن ۲۱ سالگی تمامی دندانهای دائمی بیرون زده اند. به وضعیتی که در آن تعداد دندانهای شیری بیش از ۲۰ یا تعداد دندانهای دائمی بیش از ۳۲ عدد باشد، دندان اضافی گفته می‌شود.
انواع دندان اضافی
دندانی اضافی در هر بخشی از قوس دندانی ممکن است اتفاق بیفتد اما غالباً به صورت دندان دائمی در موقعیت دندانهای جلویی کناری در فک بالا (ماگزیلاری) دیده می‌شود. پس از آن شایع‌ترین موارد دندان اضافی مربوط به دندانهای آسیاب بزرگ فک بالا و پایین می‌باشد. معمولاً دندان اضافی به صورت دندانهای عقل نهفته اضافی رویش می‌کند. به دندان جلویی اضافی ماگزیلاری مزیودنس و به چهار دندان آسیاب بزرگ اضافی دیستودنس یا دیستومولر گفته می‌شود. دندان اضافی شیری که اندکی پس از تولد دیده می‌شود، دندان ناتال یا زایشی نام دارد.
دندان اضافی چه مشکلاتی ایجاد می‌کند؟
دندان اضافی در حدود یک در صد تا چهار در صد از جمعیت اتفاق می‌افتد و نسبت آن در مردان به زنان دو به یک می‌باشد. غالب موارد دندان اضافی محدود به یک دندان می‌شود اما گاهی اوقات ممکن است چند ردیف دندان بیرون بزند.
شناسایی دندان اضافی باید هر چه زودتر انجام شود چرا که دندان اضافی مشکلات زیبایی و عملکردی برای فرد ایجاد می‌نماید. دندانهای اضافی در اصل مشکلات بالینی ایجاد می‌کنند که معمولاً درمان آنها در صورت امکان کشیدن دندان می‌باشد.
• ممکن است دندان اضافی مانعی بر سر راه بیرون زدن دندانهای مجاور ایجاد کند و باعث بهم ریختگی و شلوغی دندانها شود که در این صورت اگر درمان زود هنگام انجام نشود، باید در آینده با درمان ارتودنسی وضعیت اصلاح شود.
• همچنین عدم درمان به موقع دندان اضافی ممکن است منجر به ایجاد کیست یا تومور شود.
• دندانی اضافی ممکن است مانع بیرون زدن نرمال دندانهای دائمی شده یا حتی به آنها جوش بخورد. در چنین شرایطی دندانها ممکن است در معرض تجزیه و فروپاشی قرار بگیرند.
• دندان اضافی باعث کج شدن دندانهای دیگر شده و در نتیجه جویدن غذا را مشکل می‌سازد.
دلایل بیرون زدن دندان اضافی چیست؟
محققان هنوز علت مشخص و قطعی برای رویش دندان اضافی در دهان پیدا نکرده اند. با این حال اعتقاد بر این است که ژنتیک در این زمینه نقش دارد.
دندان اضافی ممکن است در اثر بد شکلی دهان مانند شکاف لب و کام اتفاقی بیفتد.
دندان اضافی وضعیتی است که ممکن است مرتبط با برخی بیماری‌ها از جمله سندرم گاردنر و سندرم اهلر دانلس باشد.
معمولاً افراد متوجه وجود دندان اضافی در فک نمی‌شوند تا زمانی که تمام مجموعه دندانهای شیری رشد می‌کند. دندان اضافی در مراحل اولیه رشد دندان تشکیل می‌شود. در این مرحله جوانه دندان باز شده و دو دندان شکل میگیرند که یکی از آنها دندان اضافی غیر ضروری محسوب می‌شود.
درمان دندان اضافی چگونه است؟
از بیرون زدن دندان اضافی نمی‌توان جلوگیری نمود. درمان اصلی این وضعیت کشیدن دندان است. با این حال همراستا قرار دادن دندانهای اضافی با دندانهای مجاور نیز یکی از گزینه هایی است که باید مد نظر قرار بگیرد. پیامدهای این درمان ممکن است مفید باشد. در صورتی که این درمان باعث بروز مشکلاتی برای دندانهای مجاور شود تنها راه ممکن کشیدن دندان اضافی است.
در صورتی که دندان اضافی هیچ مشکلی ایجاد ننماید، بهتر است آن را رها کنید تا از عوارض و پیچیدگی‌های مربوط به کشیدن دندان اضافی مانند بریدن یا قطع شدن رگهای خونی و عصبی، بیرون زدن نامناسب دندانها، آنکیلوز، شکستگی توبروزیته ماگزیلاری و در خطر قرار گرفتن سینوس ماگزیلاری و فضای بالی فکی (pterygomaxillary ) در امان بمانید.
کشیدن دندان اضافی
بسته به موقعیت دندان اضافی ممکن است نیاز به جراحی وجود داشته باشد. کشیدن دندان تحت بی حسی موضعی یا بیهوشی عمومی صورت می‌گیرد که این امر بستگی به شدت و پیچیدگی مشکل دارد.
برای جلوگیری از بروز هرگونه مشکل دندانی در آینده، باید از سن هفت سالگی کودک را به ارتودنتیست نشان دهید. در این معاینه، ارتودنتیست می‌تواند وجود دندان اضافی را شناسایی نموده و پیش از بروز مشکلات جدی‌تر آن را درمان نماید. برای بررسی هرگونه وضعیت دندانی باید با دندان پزشک مشورت نمایید.